Uzależnienie od narkotyków jest ostatnio coraz większym problemem w społeczeństwie. Wielu ludzi na całym świecie używa substancji psychoaktywnych oraz alkoholu w celach seksualnych. I robią to od wieków. To nic nowego.
Jak działają poszczególne substancje na seks i libido?
Kanabinoidy naturalne (marihuana) i syntetyczne
Podczas palenia marihuany, THC wywołuje euforię, beztroskie, osłabia zahamowania, intensyfikuje doznania zmysłowe oraz działa przeciwbólowo. Powoduje zaburzenia percepcji, pamięci krótkotrwałej, przetwarzania informacji, koncentracji uwagi i koordynacji motorycznej. Może wywoływać niepokój i napady paniki.
Długotrwałe przyjmowanie syntetycznych kanabinoidów powoduje uszkodzenie nerek, rabdomiliozę, arytmię serca, zatorowość płucną, krwotoki wewnątrzczaszkowe, napady padaczkowe i inne szkody zdrowotne. Czasami obserwuje się reakcje paranoiczne, psychotyczne, napady autoagresji oraz agresji. Stosowanie marihuany może zmniejszać popęd seksualny.
Kokaina
Należy do grupy klasycznych stymulantów. Przyjęcie kokainy daje efekt krótkotrwałego zablokowania transportera dopaminy. Bardzo intensywnie, silniej niż inne substancje, pobudza działanie mózgowego układu nagrody. Zażycie powoduje znaczący wzrost poczucia pewności siebie, atrakcyjności seksualnej innych i samego siebie. Innymi działaniami są: obniżenie zahamowani, wzrost pobudzenia seksualnego, zwiększenie przyjemności z doznań seksualnych oraz wzrost fizycznej wytrzymałości. Długotrwałe zażywanie kokainy upośledza procesy poznawcze związane z funkcjonowaniem społecznym, w tym odpowiedzialne za komunikację, empatię i podejmowanie decyzji w kontekście interpersonalnym. Może mieć to znaczenie w tworzeniu mentalnych modeli połączeń pomiędzy swoimi decyzjami a późniejszymi wynikami własnego działania, stąd podejmowane przez biorących decyzje, są bardzo niekonsekwentne. Ponadto, długotrwałe zażywanie, powoduje zaburzenia funkcji wykonawczych w zakresie planowania i multitaskingu oraz trudności w zadaniach dotyczących podejmowania decyzji w sytuacjach zależnych od uzyskania nagrody lub istnienia ryzyka straty.
LSD
Może wydawać się, że seks „na kwasie” trwa dłużej, niż w rzeczywistości. LSD może zmniejszać zahamowania i zmienić sposób postrzegania rzeczywistości, można zatem łatwiej realizować różne fantazje seksualne.
Metamfetamina
Krótkoterminowe działanie pozwala na uzyskanie zwiększonego pobudzenia seksualnego ze znacznym rozhamowaniem, umożliwiającym realizację pragnień i fantazji, które wcześniej mogły być blokowane przez kulturowe, religijne i psychologiczne zakazy. Metamfetamina opóźnia też ejakulację, co pozwala na znaczące wydłużenie stosunku. Kontakty seksualne odbywane pod jej wpływem, opisywane są jako mechaniczne i brutalne.
Główny mechanizm działania metamfetaminy dotyczy zwiększenia wydzielania dopaminy, przy zablokowaniu jej wychwytu zwrotnego. Efekty zażycia, to m.in.: uczucie euforii, intensyfikacja przyjemności, zwiększenie energii, towarzyskość, gadatliwość, zwiększenie poczucia pewności siebie. Długofalową konsekwencją nadużywania metamfetaminy jest anhedonia, utrudniająca postępy w procesie leczenia uzależnienia. Może katalizować psychozy, zwykle objawiające się urojeniami, omamami wzrokowymi i słuchowymi, a także poznawczą, emocjonalną oraz behawioralną dezorganizację.
Heroina
Powoduje zaburzenia seksualne, niedoczynność gruczołów płciowych oraz zaburzenia jajeczkowania i miesiączkowania, a także zaburzenia płodności, spadek libido i potencji. U heroinistów można zauważyć także duży spadek masy ciała, osłabienie odruchu wyksztuśnego, bladość i zmiany zapalne skóry oraz próchnicę zębów. Bardzo charakterystycznym objawem jest świąd skóry.
Po zażyciu, osoba odczuwa niewyobrażalną euforię i odprężenie.
Amfetamina
Może powodować, że seks będzie trwał dłużej i będzie bardziej agresywny. Może to prowadzić do krwawienia z penisa czy odbytu, a w związku z tym, może dojść do zakażenia HIV, HCV i innymi infekcjami przenoszonymi drogą płciową. Dosyć często stosowana jest w chemsexie.
Doraźnie podana amfetamina powoduje skutki takie jak euforia, słowotok, zwiększoną koncentrację, bezsenność, zmniejszenie zmęczenia, zanik krytycyzmu oraz nietypowe zachowania seksualne.
Ecstasy (MDMA)
Główny mechanizm działania to zwiększenie wydzielania serotoniny i blokowanie jej ponownego wychwytu zwrotnego. Wpływa także na stężenie hormonów: prolaktyny, kortyzolu, oksytocyny, AVP, ACTH. Zażycie MDMA wywołuje przyjemne uczucie bliskości z ludźmi, uczucie euforii, poczucie wzrostu zaufania i bliskości z innymi. Daje podwyższenie samooceny, zwiększenie poczucia własnej wartości, aktywności ruchowej i podniecenia seksualnego. Wzmożeniu ulega również wrażliwość na bodźce sensoryczne, dzięki czemu każdy dotyk może być odbierany jako erotyczny. Kumulacja tych efektów podczas seksu może dawać wrażenie znacznie głębszego poczucia bliskości z partnerem, choć efektem ubocznym może być zaburzenie erekcji.
Katynon (oraz pochodne)
Związek pochodzący od rośliny zwanej czuwaliczka jadalna. Po zażyciu, odczuwalne efekty są podobne, jak w przypadku amfetaminy, jednak delikatniejsze. Możemy obserwować euforię, wielomówność, poczucie wzrostu energii z wzmożoną aktywnością psychoruchową, bezsenność, przyspieszenie pracy serca, wzrost ciśnienia i zniesienie poczucia głodu. Długotrwałe zażywanie może wywołać nadmierną drażliwość, zachowania agresywne, urojenia, a nawet wywołać epizod maniakalny lub psychotyczny.
Syntetyczne pochodne katynonu to stymulanty również popularne w kręgach chemseksu. Efektem ich zażywania jest odczuwanie euforii, empatii, współczucia, wewnętrznego spokoju, zwiększonej energii oraz pobudzenia seksualnego. Bywają również używane ze względu na działanie nootropowe – krótkotrwałe poprawienia funkcji poznawczych. Powodują liczne skutki uboczne, zarówno somatyczne ( nudności, wymioty, bóle głowy, tachykardia), jak i psychiczne ( niepokój, halucynacje, reakcje paranoiczne). W skrajnych przypadkach dochodzi do uszkodzeń wewnętrznych, nagłego zatrzymania krążenia, zespołu serotoninowego. Może nasilać także myśli i próby samobójcze.
GBL/GHB
Działa na ośrodkowy układ nerwowy przede wszystkim depresyjnie, w mniejszych dawkach może wywołać euforię, może działać podobnie jak stymulanty. Jest szybo wchłaniany i daje szybki efekt. Z tego powodu osoby wchłaniają go doustnie, nazywają go „kroplami”. Działanie zaczyna się po 15-20 minutach, a działa około 3-4 godziny. Po podaniu obserwuje się euforię, towarzyskość, wzrost zaufania, odhamowanie społeczne i seksualne, zwiększone libido i łatwiejsze podejmowanie kontaktów seksualnych. Przedawkowanie, ułatwione jest dzięki łączeniu GBL/GHB np. z alkoholem (z depresantami) czy benzodiazepinami. Objawy ostrej intoksykacji to m.in. śpiączka, drgawki, bradykardia, zaburzenie rytmu serca, spadki ciśnienia tętniczego, depresja oddechowa, oddech Cheyne’a-Stokesa, przypadki kwasicy metabolicznej. W łagodniejszej formie może to być : nudności i wymioty, amnezja, hipotermia, pobudzenie i euforia, zaburzenia orientacji, ataksja, bóle i zawroty głowy, ślinotok, drżenie. Istnieje także ryzyko ostrego stanu psychiatrycznego w zespole abstynencyjnym od GHB. Charakteryzuje się szybkim początkiem a objawy mogą pojawić się już po 30 minutach od ostatniej dawki. Zazwyczaj jednak pojawiają się po kilku godzinach. Zespół pojawia się w wyniku długotrwałego uzależnienia.
Ketamina
Jest to głównie środek znieczulający. Należy do narkotyków „dysocjacyjnych”, czyli takich, które powodują poczucie odrealnienia. W mniejszych dawkach powoduje zniekształcenia czasu i przestrzeni, a w większych, powoduje tzw. „k-hole”, czyli całkowite poczucie dysocjacji. Może powodować silne podniecenie, ale efektem jej użycia mogą być także problemy z erekcją i wytryskiem. Podczas seksu, często stosowana jest ze względu na swoje właściwości znieczulające, umożliwiając w ten sposób różne praktyki seksualne (np. fisting). Sama ketamina jest stosunkowo bezpieczna, jednak w połączeniu z innymi substancjami psychoaktywnymi, może dać niebezpieczną mieszankę. W ostrych zatruciach ketaminą, można zaobserwować przejściową wysypkę, nudności i wymioty, nadciśnień, bezsenność, zawroty głowy, bełkotliwą mowę i inne.
Metoksetamina
To analog ketaminy. Może powodować szybko pojawiające się zaburzenia neurologiczne, objawy dysocjacyjne, katatoniczne, cechy aktywacji układu współczulnego z zaznaczoną tachykardią, nadciśnieniem tętniczym, pobudzeniem oraz agresją. Bardzo często zażywana w chemsexie.
Mefedron
Wpływa na potencję seksualną, zwiększa libido, podnosi sprawności seksualne. Może wywoływać zachowania seksualne wysokiego ryzyka, czyli niekontrolowaną swobodę seksualną, co zwiększa ryzyko zachorowania na choroby przenoszone drogą płciową, czy niechcianą ciążę.
Poppers (Azotyny Alkilowe)
Działa zaledwie kilka minut i powoduje uczucie rozluźnienia, podekscytowania i oszołomienie. Sprawia, że seks analny jest łatwiejszy. Może wywoływać wystąpienie objawów ostrej psychozy i pobudzenia z zachowaniami agresywnymi.
CHEMSEX
Ważnym terminem jest tzw. „chemsex”, znane także jako kultura PnP (Party n’Plsy) lub kultura H&H (High & Horny).
Chemsex to termin określający używanie jakiejkolwiek kombinacji narkotyków, zawierającej metamfetaminę, katynony ( np. mefedron) i/lub GHB/GBL – specjalnie w celu uprawiania seksu pomiędzy mężczyznami. Jest to bardzo częsty element współczesnej gejowskiej kultury seksualnej, kultury niezobowiązujących relacji łóżkowych. Jest związany z :
- Postawami wobec homoseksualności – odraza do aktu gejowskiego – mogą utrudniać czerpanie przyjemności między mężczyznami
- Kulturowe i religijne nastawienie do homoseksualności, które może utrudniać czerpanie przyjemności z seksu między mężczyznami
- Trauma i piętno epidemii AIDS
- Rewolucja technologiczna/seksualna
- Specyficzna dla gejów kultura odrzucenia
Stosowanie substancji może być okazjonalnym doświadczeniem. Ale czasem jest to próba samoleczenia problemu niemożności cieszenia się prostymi przyjemnościami seksualnymi. Escstasy, MDMA, kokaina, alkohol, używane są od dziesięcioleci, przez bardzo dużą osób zarówno homo, jak i heteroseksualnych. Oddziały ratunkowe spotykają coraz większą liczbę gejów w stanach po przedawkowaniu GHB czy doświadczających epizodów psychotycznych spowodowanych zażywaniem metamfetaminy.
Wśród środków związanych z chemsexem, najczęściej wymienia się metamfetaminę krystaliczną, mefedron, 3MMC, 4MMC oraz GHB/GBL i to one właśnie nazywają się „chems”. Pomimo, że łączone są z innymi środkami (np. sildenafilem, czyli „Viagrą”, alkoholem, ketaminą, kokainą, poppersami).
Chemsex można by nazwać pewną kulturową praktyką. Zapoczątkowane niegdyś przekonanie o leczniczym wpływie substancji psychoaktywnych przez zaburzeniach wzwodu zmieniało się na przestrzeni wieków. Seks pod wpływem owych substancji dla jednych stawał się w ogóle możliwy, dla innych zaś był ekstatycznym, wręcz transcendentalnym doświadczeniem.
Brak przyjemności podczas wcześniejszych kontaktów seksualnych znacząco determinuje stosowanie substancji psychoaltywnych. Dodatkowymi czynnikami są: niepewność, homo- i biofobia, stygmatyzacja różnorodnych stylów funkcjonowania czy piętno związane z HIV.
Substancje psychoaktywne dają możliwości, które na trzeźwo mogą być nieosiągalne, a przede wszystkim, czerpanie przyjemności z obszaru życia, który i tak wystarczająco mocno zepchnięty został do strefy tabu. Świadomość konsekwencji zostaje przysłonięta doświadczanymi emocjami, rozluźnieniem, poczuciem przynależności. Pojawiające się następnego dnia efekty, zastępowane są pragnieniem ponownego użycia i bycia w gronie podobnych osób.
Choroby przenoszone drogą płciową
Infekcja przenoszona drogą płciową (STI) to każda infekcja, która jest przenoszona przez kontakt sexualny i może rozwinąć się w chorobę przenoszoną drogą płciową (STD). STI stanowią rozległą grupę zakażeń, które przenoszone są między osobami drogą stosunku seksualnego. Zakażenia te mogą być spowodowane różnymi rodzajami drobnoustrojów (wirusy, bakterie, pierwotniaki). Zakażenia przenoszone są głównie podczas stosunku płciowego bez prezerwatywy – oralnie, analnie i dopochwowo. Niektóre STD są przenoszone tylko wtedy, gdy dojdzie do wymiany płynów ustrojowych, takich jak nasienie, wydzielina cewki moczowej lub krew od zakażonej osoby (HIV, WZW typu B i C).
Objawy STD u mężczyzn
Do najczęstszych objawów STD występujących u mężczyzn należą: ropny, śluzowy lub śluzowo-ropny wyciek z cewki moczowej, dyskomfort podczas oddawania moczu, ból cewki moczowej, pieczenie cewki moczowej, chrypka, świąd odbytu, ból odbytu, ból jąder, wysypka plamista i plamisto-grudkowa na skórze tułowia, kończynach lub na wewnętrznej powierzchnidłoni i stóp, ból podczas stosunku seksualnego, ropny, śluzowy lub śluzowo-ropny wyciek z odbytu, powiększone węzły chłonne, ból w okolicach podbrzusza, wrzód w okolicach narządów płciowych.
Objawy STD u kobiet
Do najczęstrzych objawów STD u kobiet należą: ropny lub śluzowo-ropny wyciek z pochwy, dyskomfort/ból/pieczenie przy oddawaniu moczu, wrzód w okolicach narządów płciowych, zmieniona wydzielina z pochwy i jej świąd/zmieniony zapach, krwawienie między miesiączkami/po stosunkach seksualnych, ból w okolicach podbrzusza, ból podczas stosunku seksualnego, wysypka plamista i plamisto-grudkowa na skórze tułowia, kończynach lub na wewnętrznej powierzchni dłoni i stóp.
Najbardziej znane choroby przenoszone drogą płciową
Chlamydioza, Rzeżączka, Kiła, Kłykciny kończyste (brodawki płciowe), Wirusowe zapalenie wątroby (WZW), HIV (który może przerodzić się w AIDS).
Terapia, leczenie uzależnienia od chemsexu
Psychoterapia uzależnienia od chemsexu różni się od tradycyjnej metody leczenia uzależnień, opartej na całkowitej abstynencji. Jej celem nie jest totalna rezygnacja z kontaktów seksualnych, lecz powrót do świadomego życia seksualnego oraz identyfikacja przyczyn uzależnienia. Zaleca się programy oparte na interwencjach behawioralnych. Do tych działań należą pochodzące z różnych założeń terapeutycznych: terapia poznawczo-behawioralna, motywująca, terapia oparta na sterowaniu uwarunkowaniami, program 12 kroków, terapia psychodynamiczna, interpersonalna i Gestalt.
Duża część użytkowników chemseksu deklaruje, że korzysta z substancji psychostymulujących tylko dlatego, by zwiększyć ilość kontaktów seksualnych, wydłużyć czas ich trwania lub wzmocnić doznania erotyczne. Profesor Lew-Starowicz wyróżnił cztery wskaźniki patologicznej hiperseksualności użyteczne w procesie diagnozy i terapii:
- Behawioralne (długość, częstotliwość i charakter aktywności seksualnej)
- Poznawcze (stopień pochłonięcia sferą seksualną, intruzywne myśli oraz fantazje seksualne)
- Emocjonalne (doświadczanie negatywnych stanów emocjonalnych, dysregulacja emocji)
- Dystresowe (subiektywne poczucie cierpienia)
W leczeniu farmakologicznym podstawę stanowią typowe neuroleptyki, takie jak haloperidol, wraz z lekiem z grupy benzodiazepin. Jeżeli jest to konieczne i spełnione są wskazania zgodnie z Ustawą o ochronie zdrowia psychicznego, należy zastosować przymus bezpośredni.
Narkomania a seks – podsumowanie
Z reguły, narkotyki wpływają pobudzająco, więc często uznawane są za substancje zwiększające libido i zmniejszające zahamowania seksualne. Jednak przy długotrwałym zażywaniu (ciężkim uzależnieniu) efekt może być wręcz odwrotny. Wyniszczenie organizmu, brak sił, spadki nastroju, często powodują, że narkomani przestają myśleć o stosunkach seksualnych jako źródłu przyjemności. Skupiają się w głównej mierze na „zdobyciu działki” i ponownym wzięciu narkotyku. Współżycie często zaczyna przybierać u nich formę sposobu na zarobek. Niejednokrotnie spotyka się przypadki, gdzie dla zdobycia pieniędzy na „towar”, zarówno kobiety, jak i mężczyźni, sprzedają swoje ciała klientom. Opisane jest to w wielu książkach, m.in. w słynnej „My, dzieci z Dworca ZOO”, gdzie w bardzo obrazowy sposób przedstawiona jest historia kilkunastoletniej dziewczyny, która dla pieniędzy na heroinę, zaczęła sypiać z dużo starszymi mężczyznami.
mgr Natalia Więcek
tel.: +48 505 129 299
