Paranoja jest to silnie nacechowane poczucie lęku lub strachu przed mniej lub bardziej realnym zagrożeniem, prześladowaniem, bądź konspiracją. Z reguły oparta jest na nieprawdziwych bądź niekompletnych informacjach, jednak w niektórych zaburzeniach psychicznych, może być do tego stopnia irracjonalna, niepodatna na zdroworozsądkowe argumenty, że definiuje się ją jako urojenie.
Paranoja jest jednym z głównych objawów psychozy. Niektórzy badacze twierdzą, że zaburzenia osobowości są odzwierciedleniem różnego natężenia paranoi. Do najcięższych i najrzadszych wypadków paranoi, zaliczyć można schizofrenię paranoidalną. Na samym dole hierarchii znajduje się lęk społeczny – najczęstsza i najłagodniejsza forma paranoi.
Wystąpieniu reakcji paranoicznych sprzyja istnienie paranoicznych cech osobowości. Niemniej jednak, konieczne jest zaburzenie homeostazy biologicznej organizmu lub równowagi psychologicznej w postaci nagłego lub przewlekłego stresu psychologicznego. Najczęściej stresem takim stają się jakieś nieprzyjemne dla człowieka zdarzenia lub przeżycia, godzące w obraz samego siebie, budzące poczucie krzywdy kub niesprawiedliwości, np. niepowodzenie w pracy, zerwane zaręczyny itp.
Kryteria diagnostyczne
- Ostry początek objawów psychotycznych
- Urojenia obecne przez większość czasu od powstania stanu jawnie psychotycznego
- Nie spełnione kryteria dla schizofrenii
Faza przewlekła w paranoi może trwać bardzo wiele lat i tylko od stopnia aktywności funkcjonowania społecznego zależy, jak szybko i czy w ogóle chory zostanie zmuszony do szukania pomocy.
Terapia chorych na paranoję i reakcje paranoiczne sprawia znaczne trudności ze względu na brak motywacji tych osób do leczenia. Z tego względu, tego typu pacjenci są zwykle bardzo niechętnie nastawieni do psychoterapii i mogą okazywać opór. Warto wtedy okazać im wsparcie i wytłumaczyć, jakie korzyści może przynieść im uczestniczenie w psychoterapii.
W przypadku reakcji paranoicznych, leki psychotropowe, psychoterapia, a zwłaszcza zmiana sytuacji życiowej chorego, mogą doprowadzić do ustąpienia objawów.
Uważasz że Ty, lub ktoś z Twoich bliskich ma problem? SKONTAKTUJ SIĘ Z NAMI.
Pomożemy Ci go rozwiązać.
mgr Natalia Więcek
tel.: +48 505 129 299
